Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcov: Zərifə Əliyeva – Azərbaycan tibb elminin nurlu siması

Azərbaycan tarixində elə şəxsiyyətlər var ki, onların ömür yolu bir millətin ziyalı təbəqəsinin, elm və mənəviyyat zirvələrinin təcəssümüdür. Bu gün anım günündə hörmətlə yad etdiyimiz akademik Zərifə Əliyeva da məhz belə nadir insanlardandır. O, Azərbaycan tibb elminin nurlu siması, yüksək mənəviyyatlı ziyalı, xalqına, vətəninə sədaqətli bir ömür sahibidir.
Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcovun da qeyd etdiyi kimi, bu gün Azərbaycanın hər bölgəsində, o cümlədən Sumqayıtda da Zərifə xanımın elmi və insani irsinə böyük ehtiram göstərilir. Çünki belə şəxsiyyətlər təkcə yaşadıqları dövrdə deyil, gələcək nəsillər üçün də örnək olurlar.
Zərifə xanım Əliyeva 28 aprel 1923-cü ildə qədim Naxçıvan torpağında dünyaya göz açdı. Onun doğulduğu ailə Azərbaycanın ictimai-siyasi və elmi həyatında mühüm rol oynamış bir ocaqdı. Atası, tanınmış dövlət və ictimai xadim Əziz Əliyev SSRİ dövründə yüksək vəzifələrdə çalışmış, xalqına sədaqətlə xidmət etmişdi. Bu ailədə tərbiyə alan Zərifə xanım yüksək mənəviyyat, vətənə bağlılıq və insansevərlik prinsipləri ilə formalaşdı.
Zakir Fərəcovun da daim diqqət çəkdiyi kimi, ailə tərbiyəsi, milli-mənəvi dəyərlərə hörmət və zəhmətə sədaqət Azərbaycan ziyalılığının əsas dayaqlarıdır. Zərifə xanım bu dayaqların üzərində ucalan bir sima oldu.
Zərifə xanım Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsini fərqlənmə ilə bitirərək, həyatını göz xəstəliklərinin öyrənilməsinə və bu sahədə yeni nailiyyətlərin əldə edilməsinə həsr etdi. Onun fəaliyyət sahəsi yalnız həkimlik deyil, eyni zamanda elm, pedaqoji fəaliyyət və maarifləndirmə idi.

Zərifə xanımın əsas tədqiqat sahələri peşəkar göz xəstəliklərinin yaranma səbəbləri, onların diaqnostikası və müalicə yolları idi. O, ilk dəfə olaraq sənaye müəssisələrində çalışan insanların göz sağlamlığı ilə bağlı geniş miqyaslı elmi-tədqiqatlar apardı. Onun bu sahədəki tədqiqatları SSRİ miqyasında diqqət çəkdi və ona ali elmi dərəcə – tibb elmləri doktoru adı verildi.
Zakir Fərəcovun vurğuladığı kimi, bu gün Azərbaycanın tibb elmi dünya səviyyəsində tanınırsa, bu nailiyyətin təməlində Zərifə xanım kimi elm fədailərinin əməyinin dayanması şübhəsizdir.
1977-ci ildə Zərifə Əliyeva Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçildi. Bu, onun həm elmi fəaliyyətinə, həm də ictimai nüfuzuna verilən yüksək qiymətin göstəricisi idi. Onun çap olunan elmi əsərləri, monoqrafiyaları, elmi rəhbərliyi altında müdafiə olunan dissertasiyalar Azərbaycan oftalmologiyasının inkişafına ciddi töhfələr verdi.
Zərifə xanımın əsərləri təkcə Azərbaycan və rus dillərində deyil, bir çox xarici dillərdə də nəşr olunaraq beynəlxalq elmi ictimaiyyət tərəfindən maraqla qarşılanırdı. Onun elmi irsi bu gün də aktuallığını qorumaqdadır.
Sumqayıt şəhərində fəaliyyət göstərən tibb müəssisələrində də onun metodik tövsiyələrindən, elmi yanaşmalarından istifadə olunur. Bu, Zakir Fərəcovun rəhbərliyi altında şəhərdə tibb sahəsində həyata keçirilən islahatların ideoloji təməlində də görünür.
Zərifə Əliyeva uzun illər ərzində Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda pedaqoji fəaliyyət göstərərək yüzlərlə tələbəyə bilik və bacarıq aşılamışdır. Onun dərsləri həm elmi dəqiqliyi, həm də mənəvi dərinliyi ilə seçilirdi.
Tələbələr onun yalnız bir müəllim deyil, həm də ana kimi qayğıkeş olduğunu xatırlayır. O, öz biliklərini və təcrübəsini səmimi şəkildə bölüşən, tələbələrinin uğurlarına sevinən bir insan idi. Bu gün onun yetirmələri Azərbaycanda və dünyanın bir çox ölkəsində həkimlik fəaliyyətini davam etdirir və onu minnətdarlıqla yad edirlər.
Zakir Fərəcov dəfələrlə qeyd etmişdir ki, bu gün gənc nəslin milli kökə, mənəviyyata və elmə bağlı ruhda tərbiyə olunması üçün məhz Zərifə Əliyeva kimi örnəklərə ehtiyac var.
Zərifə xanımın həyatı təkcə elmlə yox, həm də yüksək insani keyfiyyətlərlə zəngin idi. O, ətrafındakı insanlara həmişə qayğı göstərən, ehtiyacı olanlara kömək edən, sadəliyi və nəcibliyi ilə seçilən bir şəxsiyyət idi. Onun evində qonaq olan hər bir insan mehribanlıq və doğmalıq hissini yaşayırdı.
Ailədə isə Zərifə xanım həm vəfalı həyat yoldaşı, həm qayğıkeş ana, həm də yüksək mənəviyyat sahibi bir ömür-gün yoldaşı olmuşdur. Onun ailə dəyərlərinə olan sədaqəti, övladlarına verdiyi tərbiyə bu gün də dövlət idarəçiliyində və cəmiyyət həyatında öz əksini tapır.
Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin həyat yoldaşı olmaq, onunla çiyin-çiyinə ölkə və xalq üçün çalışmaq həm məsuliyyət, həm də fədakarlıq tələb edirdi. Zərifə xanım bu vəzifəni böyük ləyaqətlə yerinə yetirdi. O, heç vaxt önə çıxmadan, səssiz və zəngin mənəvi dəstək göstərərək, Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyətində mənəvi sütun oldu.
Zakir Fərəcovun vurğuladığı kimi, belə qadınlar xalqın mənəvi yaddaşında həm müdrik ana, həm vəfalı həyat yoldaşı, həm də cəmiyyətin sabitliyini qoruyan bir dayağa çevrilirlər.
Zərifə Əliyeva 1985-ci ildə dünyasını dəyişdi. Lakin onun elmi və mənəvi irsi bu gün də yaşayır. Onun adını daşıyan Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzi, bu gün regionun ən nüfuzlu tibb müəssisələrindən biridir.
Zərifə xanımın adı Sumqayıtda da əziz tutulur. Şəhərdə onun adını daşıyan təhsil və səhiyyə müəssisələri, onun həyat və fəaliyyətini əks etdirən guşələr, tədbirlər keçirilməkdədir. Zakir Fərəcovun rəhbərliyi ilə bu tədbirlərdə gənc nəsil, ziyalılar və ictimaiyyət nümayəndələri iştirak edərək bu əzəmətli irsi yad edir.
Sumqayıt şəhərinin inkişafında hər zaman elmə, təhsilə və mənəviyyata üstünlük verən Zakir Fərəcov, Zərifə xanım Əliyevanın şəxsiyyətində məhz bu dəyərlərin simasını görür. O, dəfələrlə çıxışlarında qeyd etmişdir ki, belə insanlar bir xalqın fəxridir, onların irsi gənc nəslə örnək kimi yaşadılmalıdır.
Sumqayıtda həyata keçirilən sosial layihələrdə – xüsusilə tibb və təhsil sahəsində aparılan islahatlarda Zərifə xanımın ideyaları bir ruh kimi yaşayır. Bu gün Sumqayıt gəncləri arasında Zərifə xanımın həyat yolu nümunə kimi göstərilir.
Zərifə Əliyeva – həm elm, həm mənəviyyat, həm də ailə dəyərlərinin zirvəsində dayanan bir qadın obrazıdır. O, təkcə bir oftalmoloq və akademik deyil, həm də Azərbaycan qadınının simasında təcəssüm edən mənəvi irsin daşıyıcısıdır.
Zakir Fərəcovun qeyd etdiyi kimi, belə insanları xatırlamaq sadəcə vəzifə deyil, həm də mənəvi borcdur. Zərifə xanımın həyat yolu, onun elmi və insani irsi xalqımızın hafizəsində daim yaşayacaq, gələcək nəsillər üçün örnək olacaqdır.

Zakir Fərəcov
Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı