FHN, Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyinin rəisi Cəbrayıl Xanlarov: Zərifə xanım Əliyeva – Azərbaycan elminin və ziyalılığının nurlu siması

Bu gün – aprelin 28-də, Azərbaycan tibb elminin əvəzolunmaz simalarından biri, tanınmış oftalmoloq, akademik, professor, Əməkdar elm xadimi, dəyərli insan, mərhəmət və ziyalılıq nümunəsi olan Zərifə xanım Əliyevanın anım günüdür. Onun ömür yolu yalnız bir alim kimi deyil, həm də bir ana, həyat yoldaşı, vətəndaş və Azərbaycan qadını kimi örnək bir həyatdır. Biz – Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyinin kollektivi, xüsusilə də bir dövlət qulluqçusu olaraq mən, Cəbrayıl Xanlarov, Zərifə xanım Əliyevanı dərin hörmət və ehtiramla yad edir, onun şəxsiyyətinə və elmi irsinə böyük sayğı ilə yanaşırıq.
Zərifə xanım Əliyeva 28 aprel 1923-cü ildə Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində, böyük dövlət xadimi, xalqın sevimlisi, görkəmli siyasətçi Əziz Əliyevin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Bu ailə təkcə dövlətçiliyə deyil, həm də elmə və maarifçiliyə böyük töhfələr verən bir ocaq olub. Zərifə xanım hələ uşaq yaşlarından elmə, kitaba, insanlara xidmət etməyə böyük maraq göstərmişdir. Onun formalaşmasında atasının maarifpərvərliyi və millətə sədaqəti böyük rol oynamışdır.
1942-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirən Zərifə xanım, elə həmin dövrdən həyatını tibb elminə, konkret olaraq oftalmologiyaya – göz xəstəliklərinin müalicəsinə və bu sahədə elmi-tədqiqat işlərinə həsr etdi.
Zərifə xanım Əliyevanın elmi fəaliyyəti, xüsusilə peşə patologiyasının oftalmoloji aspektləri ilə bağlı tədqiqatlar aparması ilə seçilirdi. Onun dissertasiya mövzusu və daha sonra doktorluq işi həm Azərbaycan, həm də keçmiş SSRİ miqyasında yeni bir yanaşma sayılırdı. O, sənaye müəssisələrində çalışan insanların göz xəstəliklərinin diaqnostikası və profilaktikasını tədqiq edərək bir sıra qiymətli elmi nəticələrə imza atdı. Bu tədqiqatlar birbaşa əhalinin sağlamlığına xidmət edən elmi nailiyyətlər idi.

Zərifə xanımın təşəbbüsü ilə Azərbaycanda peşəkar oftalmoloji dispanserlər şəbəkəsi genişləndirildi. Onun rəhbərliyi altında onlarla gənc alim yetişdi. Onun əsərləri bu gün də oftalmologiya elminin klassik nümunələri kimi dəyərləndirilir.
Oftalmologiya sahəsində etdiyi ixtiralar, tətbiq etdiyi metodikalar və yaratdığı məktəb Azərbaycan elminin inkişafına töhfə olmaqla yanaşı, bir çox insanların işığa qovuşmasına, həyatla yenidən barışmasına səbəb oldu. O, hər zaman deyirdi: “İnsan gözünün işığını qorumaq – onun ümidini, arzularını, gələcəyini qorumaqdır.”
Zərifə xanım təkcə görkəmli alim deyildi, o həm də ailəsinə, ailə dəyərlərinə sadiq bir qadın idi. Onun həyat yoldaşı – Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyev idi. Onların qarşılıqlı hörmətə və sevgiyə əsaslanan ailə modeli, bugünkü Azərbaycan cəmiyyətində ideal ailə dəyərlərinin təcəssümüdür.
Zərifə xanım həm də cəmiyyətə sağlam övlad – bu günkü Prezidentimiz İlham Əliyev kimi uzaqgörən, müdrik və xalqına bağlı lider bəxş etmişdir. Tərbiyə etdiyi oğlu vasitəsilə bu gün də onun ruhu ölkəyə nur saçır. Prezident İlham Əliyevin dövlətə, xalqına, elm və təhsilə göstərdiyi qayğıda ana tərbiyəsinin və Zərifə xanımın ziyalı irsinin mühüm yeri vardır.
Zərifə xanım təkcə bir alim, tibb işçisi kimi deyil, həm də bir xeyirxah insan kimi yadda qalıb. O, həmişə ehtiyacı olan insanlara kömək etməyə çalışıb, onların dərdini dinləyib, çarə tapmağa çalışıb. Hər bir xəstəsinə xüsusi yanaşar, onların gözlərindəki ağrını, qaranlığı aradan qaldırmaq üçün var gücü ilə çalışardı. Bu, onun humanizm və vətəndaşlıq borcunu hər şeydən üstün tutduğunun göstəricisi idi.
Zərifə xanım cəmiyyətin ən zəif təbəqələrinin müdafiəçisi idi. Bu gün Azərbaycanda qadınların elmdə, siyasətdə və ictimai həyatda aktiv iştirakının əsasında da Zərifə xanım kimi ziyalı qadınların qoyduğu bünövrə dayanır.
Zərifə xanım Əliyeva 1985-ci ilin aprel ayında – 62 yaşında dünyasını dəyişdi. Lakin onun həyatı və fəaliyyəti onu əbədi yaşadan bir irsə çevrildi. Hələ sağlığında SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının akademiki seçilməsi, "Əməkdar elm xadimi" fəxri adı, müxtəlif dövlət mükafatları onun zəhmətinə verilən yüksək qiymətin ifadəsidir.
Onun adı bu gün də Azərbaycan xalqının yaddaşında böyük ehtiramla yad edilir. Bakıda Zərifə xanımın adını daşıyan Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzi, orta məktəb, park, küçə və tələbə yataqxanaları onun əziz xatirəsini yaşadır. Eyni zamanda haqqında çəkilmiş sənədli filmlər, yazılmış kitablar onun həyatının öyrənilməsi və gələcək nəsillərə tanıdılması baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Zərifə xanım Əliyeva təkcə öz dövrünə deyil, gələcəyə xidmət edən şəxsiyyətlərdən biri idi. Bu gün onun irsi yalnız tibb elmi ilə məhdudlaşmır – onun həyat fəlsəfəsi, ailəyə, dövlətə və cəmiyyətə sədaqəti hər bir azərbaycanlı qadın və ziyalı üçün örnəkdir.
Onun barəsində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin dediyi bir fikir xüsusilə yaddaqalandır:
“Zərifə Əliyeva öz xalqını sevən, xalqına sədaqətlə xidmət edən, gözəl əqidəyə malik olan bir insan idi. Onun adı Azərbaycan xalqının qəlbində həmişə yaşayacaqdır.”
Bu gün biz – Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyində çalışan dövlət qulluqçuları və mən – Cəbrayıl Xanlarov, Zərifə xanım Əliyevanın həyat və fəaliyyətindən örnək alaraq, hər bir vətəndaşın rifahı, təhlükəsizliyi və sağlamlığı naminə çalışırıq. Zərifə xanımın göstərdiyi humanizm yolu bizim üçün bir işıqdır. Onun vətəndaşlıq mövqeyi, vicdanla və sədaqətlə xalqına xidmət edən şəxsiyyəti bizim üçün daim yol göstəricidir.
Zərifə xanımın əziz xatirəsi daim qəlbimizdə yaşayacaq, onun haqqında deyilən hər bir söz sevgi, minnətdarlıq və dərin hörmətlə səslənəcək.
Ruhu şad, məkanı cənnət olsun!

Cəbrayıl Xanlarov
FHN, Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyinin rəisi