Tramp Ukrayna savaşını dayandırmaq şansını itirdi: İndi Ağ Evdə ABŞ-Rusiya toqquşmasına hazırlıq başlayıb

Tramp adminstrasiyası Rusiyanın zəif durumundan faydalanmaq əvəzinə, Avropa Birliyi və Ukraynadan yan keçmək üçün Rusiya ilə sövdələşməyə üstünlük verdi... Nəticədə Ağ Evin bu ciddi strateji səhvi kollektiv Qərbin parçalanmasına, Rusiya əleyhinə koalisiyanın çöküşünə, əlavə zaman qazanmış Kremlin isə ABŞ-a meydan oxumaq imkanı qazanmasına yol açdı...
Ukrayna savaşı ətrafında yaranmış situasiyanın qeyri-müəyyən xarakter daşıması diqqəti çəkir. Belə ki, Tramp adminstrasiyasının başlatdığı "sülh prosesi" dalana dirənmiş kimi görünür. Halbuki, ABŞ prezidenti Donald Tramp seçki ərəfəsində hakimiyyətə gəldikdən sonra cəmisi bir gün ərzində Ukrayna savaşını dayandıracağını vəd etmişdi. Və onun bu vədləri savaş əleyhdarlarında böyük ümidlər yaratmışdı.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, indi artıq heç kim prezident Donald Trampın vədlərinə ciddi yanaşmır. Hər halda, Ağ Ev sahibinin açıqlamaları əvvəlkindən fərqli olaraq, indi o qədər də inandırıcı səslənmir. Əksinə, prezident Donald Trampın Ukrayna siyasəti iflasa uğramaqda olan diplomatik prosesin məcburi davam etdirilməsi təsiri bağışlayır. Üstəlik, Ağ Ev sahibi Ukrayna böhranın nizamlanmasında uğursuzluğu ilə ABŞ-ın beynəlxalq imicini də sarısıdır. Və bu baxımdan, başlanğıcda uğurlu görünən sülh prosesi indi ABŞ-ın əleyhinə çevrilmiş kimi görünür.

"Yeni Müsavat" bildirir ki, Məsələ ondadır ki, Kreml ABŞ-la aparılan danışıqları Rusiyanın maraqlarına doğru yönəltməyi bacardı. Belə ki, bu danışıqlar prosesi uzun müddətdən bəri beynəlxalq izolyasiyada olan Rusiyaya "siyasi-diolomatik pəncərə" açdı. Yəni, Kreml hazırda tədricən blokada şəraitindən çıxmağa başlayıb. Halbuki, Qərb strateqləri Ukrayna savaşını ssenariləşdirərkən, Kremlin Rusiya sərhədçiləri içərisinə qapadılmasını əsas hədəf olaraq, müəyyən etmişdilər. Və indi bu hədəf böyük ölçüdə boşa çıxmış kimi görünür.

Digər tərəfdən, Tramp adminstrasiyasının buraxdığı kobud siyasi-diolomatik səhvlər Kremlə Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçılıq niyyətlərini legitimləşdirmək şansı da qazandırmağa başlayıb. Belə ki, hazırda Kreml məhz ABŞ-la Ukraynanın Rusiya tərəfindən işğal olunmuş ərazilərinə nəzarət "hüquq"unu müzakirə edir. Halbuki, beynəlxalq hüquq normaları Rusiyanın Ukrayna ərazilərindən qeyd-şərtsiz çıxmasına yönəlik məzmun daşıyır. Və bu baxımdan, Kreml ABŞ-ın beynəlxalq hüquq normalarına laqeydliyi sayəsində Rusiyanı qlobal məkanda reabilitasiya etmək imkanlarına o qədər də uzaq deyil.

Bütün bunlar azmış kimi, Kreml hətta Ukrayna savaşının dayandırılması üçün Rusiyanın maraqlarına uyğun şərtləri diqtə etməyə çalışır. Rusiya siyasi dairələri müstəqil Ukrayna dövlətinin ərazilərini işğal etdikdən sonra hətta onun gələcək taleyini də müəyyən etmək niyyətinə düşüblər. Belə situasiyada kollektiv Qərbin parçalandığına inanmağa başlamış Rusiyanı fərqli, daha konstruktiv mövqeyə sövq etmək artıq az qala qeyri-mümkün görünür. Və bu, yalnız ABŞ-ın Ukrayna siyasətinin deyil, həm də kollektiv Qərbin Rusiya əleyhinə düşərgə olaraq, açıq-aşkar iflası deməkdir.

Nəhayət, kollektiv Qərbin parçalanması, ABŞ və Avropa Birliyi arasında ziddiyyətlərin dərinləşməsi Rusiyaya manevr məkanı da açmağa başlayıb. Belə ki, Kreml artıq ABŞ-dan Avropa Birliyinə Rusiya qarşı maliyyə-iqtisadi sanksiyaların ləğvi üçün təzyiq göstərilməsini də istəyir. Yəni, Kreml Ukrayna savaşının dayandırılması üçün Rusiyaya lazım olanların hamısını vahid paket halında tələb edir. Üstəlik, Rusiya ABŞ-ın da, Avropa Birliyinin də müxtəlif istiqamətlər üzrə maraq toqquşmaları ucbatından seytnot vəziyyətinə düşdüyünə tamamilə əmindir. Və bu səbəbdən də, Kremldə Rusiyanın hədəflərindən hansınısa güzəşt getmək barədə ümumiyyətlə, düşünmürlər.

Göründüyü kimi, prezident Donald Tramp Ukrayna savaşının dayandırılması prosesində ciddi strateji səhvlərə yol verməklə, Rusiyanı danışıqlar masasında gücləndirib. Belə ki, Kreml artıq ABŞ-ın Ukraynadakı maliyyə-iqtisadi maraqlarını təhdid etməklə, Rusiyanın şərtlərini diqtə etməyə cəhd göstərən tərəfə çevrilib. Üstəlik, Rusiya öz hədəflərini reallaşdırmaq üçün Tramp adminstrasiyasını dolayısı ilə şantaj etməkdən də artıq qətiyyən çəkinmir. Və bu baxımdan, hesab etmək olar ki, situasiyanı yenidən əvvəlki keyfiyyətinə qaytarmaq üçün ABŞ-ın qarşısında o qədər də çox seçim variantı yoxdur.

Məsələ ondadır ki, Ağ Evdə Rusiyanı maksimum səviyyədə zəiflətmədən Kremllə hər hansı mövzuda anlaşmağın mümkün olmayacağı qənaətinin ön plana keçəcəyi gün o qədər də uzaqda deyil. Belə ki, ötən ilin sonlarına doğru Rusiya çökməyə başlamışdı və Kreml ən uğursuz şərtlərlə belə, sülh sazişinə hazır idi. Ancaq Tramp adminstrasiyası bundan faydalanmaq əvəzinə Avropa Birliyi və Ukraynadan yan keçməklə, Rusiya ilə sövdələşməyə üstünlük verdi. Və nəticədə kollektiv Qərb parçalandı, Rusiya əleyhinə koalisiya öz təsir gücünü itirdi, zaman qazanmış Kreml Ağ Evə meydan oxumaq imkanı əldə etdi.

Belə anlaşılır ki, bundan sonra ABŞ və Rusiya arasında keçirilən görüşlər əsasən formal müzakirə formatından uzağa getməyəcək. Kreml qarşı tərəfin sərt zərbəsini hiss etmədikcə, öz maksimalist mövqeyindən geri çəkilməyəcək. Ona görə də, böyük ehtimalla Tramp adminstrasiyasını Rusiyanın yenidən cilovlaması barədə düşünmək məcburiyyətində qala bilər. Əslində, prezident Donald Tramp son vaxtlar Rusiyanı təhdid edən açıqlamalarla bunun mesajını verməyə başlayıb. Və bu baxımdan, yaxın vaxtlarda ABŞ-Rusiya qarşıdurması qətiyyən istisna deyil.